Wat hebben de nakomelingen van Franz Harms von Lindern I met Alblasserdam te maken?

18 maart 2014 door Hennie van der Zouw
Wat hebben de nakomelingen van Franz Harms von Lindern I met Alblasserdam te maken?

Om dit te weten te komen gaan we ons eerst eens verdiepen in de stamboom van de familie von Lindern. De eerste von Lindern die we in de geschiedenis van deze familie tegenkomen is dan een zekere: Franz Harms von Lindern I , gehuwd met Hada Margaretha Gerken.

Franz von Lindern I woonde samen met zijn vrouw Hada in Nuende in de Erfheerlijkheid van Jever in Oldenburg, dat ligt zo’n veertig kilometer ten westen van Bremen in Duitsland. Zie de pijl op het kaartje hieronder.

Over de leeftijd en het beroep van Franz von Lindern I weten we helaas zo goed als niets.

Wel weten we gelukkig dat Franz en Hada een zoon kregen: Zij gaven hem ook de naam Franz Harms. Deze Franz Harms von Lindern II, werd dus ook geboren te Nuende en wel in september 1804. Zie foto van het document hiernaast.

1804 was het jaar waarin de Franse senaat Napoleon Bonaparte tot Keizer uitriep, en Friedrich von Schiller zijn Wilhelm Tell schreef. Ook in dit jaar overleden de Nederlandse Schrijfsters Betje Wolff en Aagje Deken.

Franz Harms von Lindern II was kapitein der koopvaardij, touwslager, fabrikant, scheepsbouwer en reder. Hij is overleden te Alblasserdam op 17 mei 1882, hij was op 28 januari 1834 in Alblasserdam getrouwd met Deliaantje Smit. Zij was geboren in Alblasserdam op 14 september 1812 en overleden ook in Alblasserdam op 27 oktober 1864. Deliaantje was een dochter van Cornelis Smit en Neeltje Tuitel.

Franz von Lindern II en Deliaantje Smit waren dus op 28 januari 1834 met elkaar getrouwd. In België werd dit jaar de wet tot het oprichten van een nationaal spoorwegennet uitgevaardigd, daarin besliste de staat een spoorwegnet van ongeveer 400 km aan te leggen. Onder leiding van Hendrik de Cock scheidt een eerste groep Gereformeerden zich in Nederland af van de Hervormde Kerk, en in ons land mislukt er een poging om voldoende geld bijeen te brengen voor de aanleg van een spoorlijn Amsterdam-Keulen. In Frankrijk overlijden van Markies de La Fayette op 76-jarige leeftijd.

Franz von Linderen II kwam als stuurman naar Alblasserdam en voer op diverse schepen van Cornelis Smit. Later werd hij reder en scheepsbouwer. Hij had wel 10 grote zeilschepen in de vaart. In 1837 stichtte hij de touwslagerij “Lijnbaan Straat Sunda”, ook had hij een zeilmakerij. Na overlijden van Cornelis Smit begon Franz Harms von Lindern II een nieuwe scheepswerf, enige honderden meters stroomafwaarts aan de Noord. Op deze werf werden 10 schepen gebouwd. In 1851 kreeg hij de Nederlandse Nationaliteit, zie hiervoor de documenten onder deze column.

Franz von Lindern II en Deliaantje Smit kregen acht kinderen, vier jongens en vier meisjes.  Hun derde kind was een zoon met de naam Cornelis von Lindern I.

Deze Cornelis van Lindern I was net als zijn vader scheepsbouwer. Hij was geboren in Alblasserdam op 25 december 1838 en overleden in Ede op 3 februari 1911. Hij trouwde op 24 augustus 1860 in Alblasserdam met Agatha Barendina Rijkee. Zij was geboren in Alblasserdam op 21 november 1838 en overleden in Den Haag op 8 juli 1904. Zij was een dochter van Cornelis Adrianusz Rijkee en Neelina Barendina Wisboom.

In het jaar van hun trouwen, in 1860 vond ook de eerste succesvolle Pony Expressrit gestart in St. Joseph, Missouri naar Sacramento in Californie plaats. Koning Willem III opende in Rotterdam de Koningsbrug over de Oude Haven. De laatste openbare voltrekking van de doodstraf wordt te Maastricht op Johannes Nathan uitgevoerd. En Abraham Lincoln wint de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Cornelis von Lindern I startte samen met zijn broer Jan von Lindern een werf aan de noordkant van het IJ te Amsterdam onder de naam Nederlandsche Droogdok Maatschappij, naast een werf hadden ze ook een drijvend dok. De bouw van het dok, dat uit vier delen bestond, werd in de jaren 1879-1881 voor een deel in Alblasserdam voorbereid. Later werd de Nederlandsche Droogdok Maatschappij verkocht aan de Amsterdamse Droogdok Maatschappij.

Dit gezin van Cornelis von Lindern I en Agatha Rijkee kreeg zes kinderen, drie jongens en drie meisjes waaronder Cornelis von Lindern II, die werd geboren ine Alblasserdam op 17 april 1869.

Even terug naar broer Jan. Jan von Lindern was ook scheepsbouwmeester en reder. Hij was geboren in Alblasserdam op 16 november 1845 en overleden in Bloemendaal. Hij trouwde op 10 maart 1870 in Sliedrecht  met Helena van Haaften. Zij was geboren in Sliedrecht op 2 augustus 1845 en overleden in 's-Gravenhage op 17 juni 1914. Helena was een dochter van Jan van Haaften en Adriaantje Kivit.

1870 het jaar van Jan von Linderns trouwen was ook het jaar waarin Nederland geseling als straf afschaft. De opening van 's werelds eerste metro, onder de Theems, in Londen nabij de Tower Bridge vond plaats. Walcheren kreeg een spoorverbinding met Brabant. En jules verne schreef zijn boek 20.000 mijlen onder zee.

Jan von Lindern startte dus samen met zijn broer Cornelis de werf aan de noordkant van het IJ te Amsterdam onder de naam Nederlandsche Droogdok Maatschappij.  

Dit gezin van Jan von Lindern en Agatha Rijkee  kreeg ook 6 kinderen, twee jongens en vier meisjes, waarvan er geen in de voetsporen van vader treedde.

Cornelis von Lindern II, fabrikant en geboren te Alblasserdam op 17 april 1869. Overleedt in Alblasserdam op 4 februari 1945 werd begraven te Alblasserdam. Hij trouwde op 10 november 1904 met Wilhelmina Maria Birkhoff. Zij was geboren in Middelharnis op 28 juli 1874 en overleden in  Wassenaar op 12 juni 1952. ,Maria werd begraven in Alblasserdam.

In het jaar van hun trouwen, in 1904 vond er ook een Japanse verrassingsaanval op Port Arthur plaats en dit betekent het begin van de Russisch-Japanse Oorlog. Oprichting FC Schalke 04. De tweede Ronde van Frankrijk gaat van start. En er woedt een zware storm langs de Nederlandse kust. Verscheidene vissersvaartuigen zinken. Alleen al uit Urk komen 14 vissers om het leven.

Cornelis von Lindern II bouwde de lijnbaan van zijn vader om tot stoombedrijf. Steunde zoon Jan bij de oprichting van de papiergarenfabriek en stichtte samen met anderen in 1913 de Nederlandsche Kabelfabrieken te Delft. Nam het initiatief  tot de bouw van de Afdeling Giet- Wals- en Trekbedrijven van NKF te Alblasserdam.

Uit het huwelijk van Cornelis von Lindern II en Maria Birkhoff weden twee zoons geboren:  Cornelis von Lindern III, geboren in Alblasserdam op 30 oktober 1905, en Jan Hendrik von Lindern, geboren in Alblasserdam op 3 oktober 1909.

Cornelis von Lindern III was fabrikant, (hij stond bekend als meneer Kees) hij was geboren in Alblasserdam op 30 oktober 1905 en overleden in Brussel 24 juni 1979. Hij was op 20 augustus 1929 in Amsterdam getrouwd met Johanna Agnita Struik Dalm. Johanna was geboren in Amsterdam op 23 december 1906 en overleden in Wassenaar 22 juni 1988. Zij was een dochter van Cornelis Adriaan  Struik Dalm, notaris, en Jeanette Gerarda Henriette Wielandt.

1929, het jaar van hun trouwen was ook het jaar van het verschijnen van de eerste strip van Kuifje. Leon Trotski moest in dat jaar de Sovjet-Unie verlaten en ging in ballingschap. Karst Leemburg won de vierde Elfstedentocht. Het zogenaamde Saint Valentine's Day Massacre vond plaats: Al Capone liet zeven rivalen vermoorden. De Oscars worden voor de eerste keer uitgereikt, en voor het eerst vloog een Zeppelin over Nederland. Het luchtschip wierp een postzak af boven Schiphol en keerdet terug naar Friedrichshafen in Duitsland.

Cornelis von Lindern III Was directeur van de N.V. Nederlandsche Kabelfabrieken te Delft en samen met zijn broer Jan belast met de bouw en de inbedrijfstelling van de Kabelfabriek in Alblasserdam.

Jan Hendrik von Lindern was fabrikant, (hij stond bekend als meneer Jan) hij was geboren in  Alblasserdam op 3 oktober 1909 en overleden op 12 juni 1977. Hij werd begraven in Alblasserdam. Hij was gehuwd met Madeleine Marcella Alberts.

Jan Hendrik von Lindern was directeur van de Papiergarenfabriek en de N.V. Nederlandsche Touwfabriek (voorheen Lijnbaan Straat Sunda). Later werd hij samen met zijn broer Cornelis belast met de bouw van de Kabelfabriek / Staalfabriek in Alblasserdam, waarvan hij als directeur de dagelijkse leiding kreeg.

Even een tijdje terug in de geschiedenis en wel naar de tijd van voor de Eerste wereldoorlog: De Nederlandse Kabelfabriek (NKF) was namelijk van oorsprong een fabriek in Delft die sterkstroom- en telefoonkabels produceerde en enige tijd onderdeel was van Philips en het Pirelli-concern, en nu deel uitmaakt van de Prysmian Group.

De oprichter van het bedrijf, Cornelis von Lindern, was een directeur in ruste van een touwslagerij uit Alblasserdam. Naar verluidt had hij in Alblasserdam vaak schepen voorbij zien varen die geladen waren met haspels waarop elektrische kabels gewikkeld waren, een product dat in die tijd nog betrekkelijk nieuw was. Als touwslager raakte hij in dit product geïnteresseerd omdat het met soortgelijke technieken gefabriceerd kon worden als die bij de touwfabricage in gebruik waren. Na enig onderzoek naar de samenstelling van een dergelijke kabel en de prijs van de grondstoffen hiervoor, waarbij hij naar verluidt een keukenweegschaal hanteerde, raakte hij overtuigd van de winstgevendheid van het project.

In 1913 richtte hij een N.V. op en werd er een fabriek aan de Schie in Delft gebouwd, die in het najaar van 1914 in bedrijf gesteld kon worden. In het beginjaar werd ook Ir. C.F. Proos aangetrokken die, eerst als bedrijfsingenieur en later als technisch directeur, het bedrijf zou dienen. Proos ontwikkelde zich tot een autoriteit op het gebied van kabels voor hoogspanning en zette het bedrijf op de Europese kaart.

Omdat in 1914 de Eerste Wereldoorlog was uitgebroken konden er geen kabels meer uit Duitsland worden ingevoerd en viel de concurrentie van de Duitse kabelfabrieken weg. Daarom kon de NKF voorspoedig starten en was ze al spoedig sterk winstgevend. In de jaren 1915 tot 1919 nam de nettowinst sterk toe: van een kwart van het startkapitaal in het eerste jaar, tot aan nagenoeg het volle startkapitaal in 1919. Ook na de oorlog, en zelfs tot ver na de Tweede Wereldoorlog, zou de NKF een sterk winstgevende industrie blijven.

In 1938 richtte NKF in Alblasserdam een eigen staalfabriek / kabelfabriek op met de naam Nedstaal.

1938 was ook het jaar waarin de Amerikaanse firma DuPont de eerste tandenborstel gemaakt van nylon op de markt bracht. In de bodem van Saoedi-Arabië werd een grote hoeveelheid aardolie gevonden. Na chantage van Hitler en om een oorlog met nazi-Duitsland te vermijden trad Oostenrijks kanselier Kurt Schuschnigg af. Nazileider Arthur Seyss-Inquart werd dit jaar benoemd tot nieuwe kanselier van Oostenrijk. Diens eerste daad was het versturen van een, tevoren opgesteld, telegram waarin hij Duitsland vroeg om het Duitse leger te zenden om zo vrede en veiligheid naar Oostenrijk te brengen, en om bloedvergieten te voorkomen. Arthur Seyss-Inquart proclameerde de zogenaamde ‘anschluss’ van Oostenrijk bij nazi-Duitsland, waarna het de oostprovincie (Ostmark) van het Derde Rijk werd genoemd.

NKF had twee categorieën van producten: sterkstroomkabels voor het vervoeren van elektrische energie en zwakstroomkabels voor het geleiden van telefoongesprekken. Met het groeien van de elektrische netten in Nederland, en het uitbouwen van het telefoonnet, nam zowel de omzet als de complexiteit van de beide categorieën kabel toe. Er werden laboratoria gebouwd, zowel voor het keuren van kabels als voor het ontwikkelen van nieuwe kabelconstructies. Ook nam de export toe – vooral buiten Europa – waartoe ook weer nieuwe ontwikkelingen nodig waren.

Nedstaal is een bedrijf in Alblasserdam dat hoogwaardig staal vervaardigt. Nedstaal is een geïntegreerd staalbedrijf. Nederland heeft twee van zulke staalbedrijven namelijk Nedstaal B.V. en Corus IJmuiden.

Het bedrijf is dus opgericht in 1938 als onderdeel van de Nederlandse Kabelfabriek (NKF). Het vervaardigde stalen band en draad voor elektriciteitskabels. Het was een van de weinige bedrijven welke het Siemens-Martinoven proces hebben toegepast. In de jaren 50 werd echter op het oxystaalproces overgestapt en zijn er twee elektro-ovens geïnstallerd.

In 1960 werd Nedstaal overgenomen door Philips, en in 1975 kwam het in handen van Thyssen Stahl AG (tegenwoordig: ThyssenKrupp). Vanaf 1998 werd het bedrijf weer zelfstandig na een managementbuy-out door Glimmerveen en de H2 Investment Group. In 1999 kwam een samenwerking met het Zweedse Fundia AB tot stand, dat op haar beurt weer onderdeel werd van het Finse staalbedrijf Rautaruukki. Het bedrijf werd in 1999 opgedeeld in twee aparte bv's, namelijk Fundia Nedstaal (later Ovako) en Nedstaal B.V.

Sinds 2011 is de naam Ovako veranderd in FNSteel. Nedstaal B.V. vierde in 2008 haar 70-jarige bestaan en tevens haar 10-jarig jublieum als zelfstandige onderneming.

Het proces begint bij de grondstoffen. De grondstoffen die Nedstaal gebruikt zijn onder meer kwaliteit schroot en diverse legeringen. Het bedrijf beschikt over twee elektro-ovens die speciaalstaal-legeringen vervaardigen uit schroot onder toevoeging van de voor de betreffende legering vereiste componenten. Het vloeibare staal wordt in gietvormen gegoten zodat ze hun vorm houden voor het walsproces of om in deze vorm te worden verkocht. In het walsproces kunnen diverse vormen en maten gewalst worden.

En ondanks dat Nedstaal de laatste jaren vaak negatief in het nieuws is geweest, zorgt het bedrijf nog steeds voor veel werkgelegenheid in de regio. En dat allemaal dankzij het initiatiefrijke doorzettingsvermogen van de familie von Lindern uit het Duitse Neunde.

Bronnen: Het internet en www.scheepvaart-alblasserdam.nl

Foto's bewerkt met Fotosketcher.
Hartelijk dank aan de originele makers van de foto's en video.
Update: In het laatste weekend van maart kreeg ik onderstaande twee kopietjes toegestuurd door Jako Sterrenburg. Dit zijn de officiele aankondigingen in de Staatscourant van het verlenen van de Nederlandse Nationaliteit aan Frans Harms von Lindern II.

                                                                                                                                                            

Column nummer 13 van uw columnist.

Gerelateerde wijken:
Gerelateerde straten:

Over de columnist

Hennie van der Zouw

Hennie van der Zouw, oud leerkracht uit het basisonderwijs en inmiddels 'pensionado,' is geboren in Bolnes in de gemeente Ridderkerk en sinds 1995 inwoner van Alblasserdam. Hennie is getrouwd en vader van een zoon. Hij is geinteresseerd in computers, I.C.T., stripverhalen, sport en geschiedenis.

Hennie heeft in de laatste dertig jaar een aantal artikelen gepubliceerd in het Stripschrift, een blad met achtergrondverhalen over strips en het beeldverhaal in het algemeen.

Hennie is ook de webmaster van de websites van H.V. Anderz.


Hennie heeft, onder pseudoniem een aantal sportboeken en de eerste twee delen van een roman-cyclus geschreven en in eigen beheer gepubliceerd bij Brave New Books. De boeken over wielrennen, voetbal en schaatsen weerspiegelen Hennie 's interesse in sport. 

Er zijn onder zijn eigen naam ook drie bundels van zijn op alblasserdam.net gepubliceerde columns verschenen en ook heeft hij een tweedelige biografie over zijn vader geschreven. Heel trots is Hennie ook op het boek over Hein, de broer van zijn vader, waar hij naar vernoemd is. Inmiddels is Hennie ook begonnen aan een boek over zijn moeder.

In 2021 is de derde bundel van de columns verschenen. Columns, altijd verankert in de geschiedenis, die proberen om Alblasserdam in het grotere verband van de wereldgeschiedenis en de tijd te laten zien......


En begin van het jaar 2023 verscheen het vierde deel van de verzamelde columns van Hennie van der Zouw op Alblasserdam.net


Jan Willem Boersma uit Mijdrecht sinds vorig jaar in een illuster rijtje Alblasserdamse Burgemeesters
03 feb
Jan Willem Boersma uit Mijdrecht sinds vorig jaar in een illuster rijtje Alblasserdamse Burgemeesters
Alblasserdammer Joop Aret, van waterklerk tot hobby-fotograaf
06 dec
Alblasserdammer Joop Aret, van waterklerk tot hobby-fotograaf
Een Interview met H.V. Anderz? Maar dat is toch zeker wel een Alblasserdammer? Of niet?
07 okt
Een Interview met H.V. Anderz? Maar dat is toch zeker wel een Alblasserdammer? Of niet?
Alblasserdam zit ook onder het P.F.A.S.. 'Dark Waters' ook in Alblasserdam
25 aug
Alblasserdam zit ook onder het P.F.A.S.. 'Dark Waters' ook in Alblasserdam
Na 80 columns wordt het tijd om toch maar eens een Alblasserdammer voor te stellen
01 jun
Na 80 columns wordt het tijd om toch maar eens een Alblasserdammer voor te stellen
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.