Heeft Keizer Napoleon Bonaparte ooit Alblasserdam bezocht?

17 februari 2022 door Hennie van der Zouw
Heeft Keizer Napoleon Bonaparte ooit Alblasserdam bezocht?
Napoleon bezoekt op zaterdag 17 november 1962 de werf van Verolme

ALBASSERDAM - Jazeker, en wel precies zestig jaar geleden. Op 17 februari 1962 bezocht de Franse Keizer Napoleon Bonaparte Alblasserdam.

U gelooft het niet? Lees dan onderstaand krantenartikel van maandag 19 februari 1962:

Twee veel geprezen mannen. Napoleon en Verolme, de een letterlijk, de ander figuurlijk hoog te paard en vast in het zadel, keken zaterdagmiddag 17 februari met veldheersblik naar de moeilijke slag, die door een groepje mannen van de scheepswert van Verolme in Alblasserdam geleverd moest werden, om het 10.150 ton metende motorvrachtschip 'Amstelland' in storm- en hagelbuien vlot van de helling te doen glijden.

De 'Amstelland' was in aanbouw voor de N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd te Amsterdam, maar dit was niet de reden dat keizer Napoleon, die binnen de werkuren luistert naar de naam Ab Pruis en onder deze naam ook - als persfotograaf - bij het bevolkingstregister In Amsterdam is ingeschreven, met een aantal hoge Franse officieren bij deze stapelloop aanwezig was. Het feit dat de  'oude werf' te Alblasserdam, precies anderhalve eeuw geleden, op 17 februari 1812 werd gesticht door Cornelis Jz, inspireerde Cornelis Verolme tot het inviteren van Napoleon, welke laatste destijds de oprichting van de werf niet had kunnen meemaken, omdat hij toen in Rusland zat.


Napoleon's Retreat from Moscow door Adolph Northen (1828-1876)

Napoleon moet aan dit Russische avontuur gedacht hebben, (zie afbeelding hierboven) toen hij daar op de werf stond. Een ijskoude wind maakte de fraaie regenjassen en de zijden sjaals van de gasten be-lachelijk en plukte af en toe een parapluutje uit het publiek' om te bewijzen, dat deze attributen veel te licht waren geconstrueerd: hagel en sneeuw joegen over het erepodium en langs de boeg van het schip. Opmerkelijk snel barstte de champagne fles uiteen, terwijl mevrouw T.E.H., Bijl-Zouthout het fraaie schip een behouden vaart toewenste. Naderhand, tijdens het gezellig samenzijn in een warmere omgeving. bood de heer Verolme de doopster als herinnering een collier aan.

Wederom moet Napoleon aan zijn Russische avontuur hebben gedacht, toen hij de heer Verolme hoorde verklaren, dat men bij de bouw van dit schip nogal met moeilijkheden te kampen heeft gehad. Er zijn drie kranen omgewaaid en dat heeft veel stagnatie veroorzaakt. Maar nu is het begonnen werk tot een goed en geslaagd einde gebracht, hetgeen Napoleon destijds niet kon zeggen. Maar hij heeft toch een reden gehad om blij te zijn, want de bevolking van Alblasserdam was erg enthousiast over de fraaie uniformen van de officieren, die dan ook precies, naar voorbeelden uit het legermuseum in Leiden zijn nagemaakt.

Uiteraard werd er druk nagepraat over de dagen van de oprichting. Over het eerste schip, dat van deze helling gleed, en dat voor 1047 gulden werd afgeleverd, over de eerste stoomboot 'de Thyinder', die in 1825 werd gemaakt en de eerste Oost-Indievaarder, 'Hoop van Alblasserdam'. En over de opheffing..., die bijna een feit werd toen de eigenaar van de werf in 1948 kwam te overlijden en men van deze werf, die geschikt was voor het bouwen van zeeschepen tot 5000 ton, een openbaar park wilde maken. Er waren immers maar weinig belangstellenden voor de werf en niemand wilde snel toehappen. Toen kwam Verolme - die op een oude boom na - alles sloopte. 

Voor de Deen Poul Benzon, die als 22-jarige jongen op de werf was gekomen, begon een tweede jeugd, want eindelijk konden zijn nieuwbouwplannen worden verwezenlijkt. Terwijl de werf werd gesloopt en Verolme en Benzon zich over de tekeningen bogen, fotografeerden concurrenten de afbraak uit de lucht en stuurden de foto's op naar Finland met de boodschap 'Pas op, die mijnheer Verolme die op orders uit is, bezit niet eens een werf...' Maar Verolme kwam met orders uit Finland terug en al snel liepen de eerste schepen van stapel. Nu (1962) is de werf in Alblasserdam een bloeiende werf, waarvan de luchtfoto's gezien mogen worden. Over de foto's, die zaterdag zijn gemaakt, zal de concurrentie wellicht bitter kunnen opmerken: 'en nu heeft hij Napoleon ook al onder contract...!' 


Napoleon Bonaparte de 'Echte'

Napoleon Bonaparte werd op 15 augustus 1769 geboren in Ajaccio op Corsica. Hij overleed op 5 mei 1821 op het eiland Sint-Helena in de Zuidelijke Atlantische Oceaan. Hij was een Frans Generaal en Dictator tijdens de laatste regeringen van de Franse Revolutie. Als Napoleon I was hij van 2 december 1804 tot 11 april 1814 Keizer der Fransen. Van 17 maart 1805 tot 11 april 1814 was hij ook Koning van Italië (een staat die niet het hele Italiaanse schiereiland omvatte) en van 1806 tot 1813 beschermer van de Rijnbond. Zijn juridische hervorming, de Code Napoléon, had een grote en blijvende invloed op het recht in vele landen, onder andere in Nederland en België. Hij wordt eveneens herinnerd door zijn rol in de door hem veroorzaakte Napoleontische Oorlogen en voor de titel van Keizer die hij aannam. Het lukte hem tijdelijk een groot deel van Europa onder zijn gezag te brengen.

Napoleon werd op Corsica geboren. Zijn vader was van adellijke Genuese afkomst. In de jaren voor de Franse Revolutie werd hij op het vasteland van Frankrijk tot artillerieofficier opgeleid. Bonaparte kreeg onder de Eerste Franse Republiek bekendheid. Hij wist de Eerste en Tweede Coalitie tegen Frankrijk te verslaan. In 1799 pleegde hij een staatsgreep, waarna hij zichzelf als Eerste Consul installeerde. In 1804 liet hij zich tot Keizer van Frankrijk uitroepen. Na een serie van overwinningen slaagde Frankrijk er in om continentaal Europa te domineren. Bij de handhaving van de Franse invloedssfeer maakte Napoleon gebruik van allianties, waar hij familieleden in machtsposities in andere landen benoemde om daar als Franse vazallen te heersen, zoals Lodewijk Napoleon in het Koninkrijk Holland.


Schilder: Francois Gerard. Naam schilderij: Napoleon Ier en costume du Sacre (Geschilderd tussen 1805 and 1815) 

De veldtocht van Napoleon naar Rusland in 1812 was een keerpunt in zijn leven. Zijn Grande Armée werd gedecimeerd en in 1813 versloeg de Zesde Coalitie Napoleon in de Slag bij Leipzig. In 1814 viel de Coalitie Frankrijk binnen en werd hij tot aftreden gedwongen en verbannen naar het eiland Elba. In februari 1815 keerde hij terug naar Frankrijk en greep voor Honderd Dagen (1815) opnieuw de macht, maar in de Slag bij Waterloo leed hij een zware nederlaag. Hij werd nu gedeporteerd naar Sint-Helena. Volgens een autopsie stierf hij daar aan maagkanker. 

In dit echte en nogal hectische leven van deze Franse Keizer Napoleon Bonaparte was blijkbaar geen plaats om even een rustig bezoekje aan Alblasserdam, Kinderdijk en de molens te brengen. Het had misschien wel goed voor hem geweest......

Ab Pruis, de 'nep-napoleon'

Ab Pruis, zoals boven verteld, was persfotograaf, vooral voor het dagblad de Telegraaf. Hij was geboren op 31 augustus 1930 en overleed op tweeenzeventig jarige leeftijd op 29 maart 2003. Ab Pruis was als schrijver en fotograaf ook bekend van het boek 'Het Stinkdier,' uit 1972 van uitgeverij 'Underground International Amsterdam,' een boek van Ab Pruis en over Ab Pruis en ook over de zestiger- en zeventiger jaren van de vorige eeuw, inclusief verhalen over Veronica, Provo en toenmalig bekende Nederlanders zoals onder andere Henk van der Meijen, Robert Jasper Grootveld, Mr. G.B.J. Hilterman, Jon Bluming, Harry Mulisch, Cornelis Verolme, Ramses Shaffy, enz.

Maar..., heeft de echte Napoleon ons land wel eens bezocht?

Jazeker, dat heeft hij! De Franse Keizer Napoleon Bonaparte maakte namelijk graag persoonlijk zijn opwachting in net door hem of zijn Generaals veroverde gebieden. In 1810, na zijn Broer Lodewijk Napoleon de Koning van Nederland weggestuurd te hebben, had hij Nederland geannexeerd, maar het duurde daarna toch nog meer dan een jaar voordat hij in de Hollandse gewesten verscheen. Toen hij er eenmaal was, bleek hij vooral een militair in hart en nieren en kwam naar onze streek om een komende oorlog voor te bereiden......

Waarom precies Napoleon Bonaparte pas meer dan een jaar na de opname van Nederland in het Franse Keizerrijk hier op bezoek kwam, is echter nooit helemaal opgehelderd. Misschien begreep hij dat zijn besluit om zijn broer Lodewijk, de Koning van Holland, de laan uit te sturen, slecht was gevallen bij de Nederlandse bevolking. Waarom hij vervolgens alsnog toch haast kreeg met zijn bezoek is wél te raden. De internationale ontwikkelingen vroegen speciale aandacht voor de militaire situatie in de departementen aan de Noordzee, ter verdediging tegen Engeland!

Want Rusland trok zich terug uit het zogenaamde Continentale stelsel wat erop gericht was om Engeland te isoleren. Voor Napoleon was die verminderde isolatie van Engeland reden genoeg om Rusland te proberen te verslaan tijdens zijn Tocht naar Rusland, wat mislukte en uiteindelijk tot zijn ondergang leidde, tot zijn 'Waterloo' leidde....

Met een vriendelijke groet van uw columnist
Hennie van der Zouw

 

 

Column nummer 73 


 

Gerelateerde wijken:

Over de columnist

Hennie van der Zouw

Hennie van der Zouw, oud leerkracht uit het basisonderwijs en inmiddels 'pensionado,' is geboren in Bolnes in de gemeente Ridderkerk en sinds 1995 inwoner van Alblasserdam. Hennie is getrouwd en vader van een zoon. Hij is geinteresseerd in computers, I.C.T., stripverhalen, sport en geschiedenis.

Hennie heeft in de laatste dertig jaar een aantal artikelen gepubliceerd in het Stripschrift, een blad met achtergrondverhalen over strips en het beeldverhaal in het algemeen.

Hennie is ook de webmaster van de websites van H.V. Anderz.


Hennie heeft, onder pseudoniem een aantal sportboeken en de eerste twee delen van een roman-cyclus geschreven en in eigen beheer gepubliceerd bij Brave New Books. De boeken over wielrennen, voetbal en schaatsen weerspiegelen Hennie 's interesse in sport. 

Er zijn onder zijn eigen naam ook drie bundels van zijn op alblasserdam.net gepubliceerde columns verschenen en ook heeft hij een tweedelige biografie over zijn vader geschreven. Heel trots is Hennie ook op het boek over Hein, de broer van zijn vader, waar hij naar vernoemd is. Inmiddels is Hennie ook begonnen aan een boek over zijn moeder.

In 2021 is de derde bundel van de columns verschenen. Columns, altijd verankert in de geschiedenis, die proberen om Alblasserdam in het grotere verband van de wereldgeschiedenis en de tijd te laten zien......


En begin van het jaar 2023 verscheen het vierde deel van de verzamelde columns van Hennie van der Zouw op Alblasserdam.net


Jan Willem Boersma uit Mijdrecht sinds vorig jaar in een illuster rijtje Alblasserdamse Burgemeesters
03 feb
Jan Willem Boersma uit Mijdrecht sinds vorig jaar in een illuster rijtje Alblasserdamse Burgemeesters
Alblasserdammer Joop Aret, van waterklerk tot hobby-fotograaf
06 dec
Alblasserdammer Joop Aret, van waterklerk tot hobby-fotograaf
Een Interview met H.V. Anderz? Maar dat is toch zeker wel een Alblasserdammer? Of niet?
07 okt
Een Interview met H.V. Anderz? Maar dat is toch zeker wel een Alblasserdammer? Of niet?
Alblasserdam zit ook onder het P.F.A.S.. 'Dark Waters' ook in Alblasserdam
25 aug
Alblasserdam zit ook onder het P.F.A.S.. 'Dark Waters' ook in Alblasserdam
Na 80 columns wordt het tijd om toch maar eens een Alblasserdammer voor te stellen
01 jun
Na 80 columns wordt het tijd om toch maar eens een Alblasserdammer voor te stellen
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.