Piet Kraak (1921-1984) een in Alblasserdam geboren Olympische voetbal legende
De Olympische Winterspelen zijn alweer een aantal weken voorbij, zowel bij de valide sporters als bij de invalide sporters, en jammer voor ons dorp, dat er bij mijn weten tijdens deze Olympische Winterspelen geen enkele Alblasserdammer mee deed…..
Maar, gravend in de boeken heb ik in ieder geval een Alblasserdammer gevonden die op Olympisch niveau heeft gesport. Tijdens de eerste twee Olympische Zomerspelen van na de oorlog, deed een in Alblasserdam geboren doelman mee aan de wedstrijden die het Nederlands Voetbal elftal op de Ollympische Spelen in Londen en Helsinki speelde: Dat was de in Alblasserdam geboren Piet Kraak.
Kent u hem nog: Piet Kraak, een van de vele keepers die in het Nederlands Elftal hebben gestaan. Ik denk dat vele van u hem niet meer kennen, en misschien zelfs nog nooit van hem gehoord hebben. Maar toch zouden veel Alblasserdammmers hem nog moeten kennen, want hij is in Alblasserdam geboren. En wel in het jaar 1921. Maar ja, dat is wel lang geleden.....
Het jaar 1921, wat gebeurde er in dat jaar nog meer? Wel, op 1 januari werd Amsterdam uitgebreid met de gemeentes Sloten, Nieuwendam, Watergraafsmeer, Buiksloot, Ransdorp en delen van Ouder-Amstel, Nieuwer-Amstel, Oostzaan, Zaandam, en Diemen. En in het verre Midden-Oosten richt het bestuur van het Brits Mandaat Mesopotamië het Iraakse leger op. Maar er gebeurde nog meer in het Midden-Oosten, want op 21 febriari van 1921 leidde Generaal Reza Khan een geslaagde staatsgreep in Perzië. En in februari-maart van dat jaar mislukten er Vredesbesprekingen tussen Griekenland en Turkije in Londen. Frankrijk en Italië kwamen wel tot een overeenkomst met Turkije: Hun aanspraken op een invloedssfeer in Turks-Anatolië kwamen te vervallen in ruil voor Turkse erkenning van hun bezit van Syrië respectievelijk Rhodos, de Dodekanesos en Tripoli.
Maar nu terug naar Piet Kraak.
Pieter Cornelis, roepnaam Piet, Kraak werd geboren in Alblasserdam op 14 februari 1921. Hij overleed in de Deense hoofdstad Kopenhagen op 28 april 1984. Hij was een Nederlandse voetballer en trainer. (Bovenste foto: Piet Kraak (Stormvogels) in het Olympisch Stadion in Amsterdam, enige dagen na de oefeninterland tegen België op 24 april 1951. Bron foto: Wikipedia).
Piet Kraak was in 1932 in Velsen bij VSV met voetballen begonnen. Twee jaar later stapte hij over naar rivaal Stormvogels. Van die club bleef hij twintig jaar lid. In de rumoerige dagen voor de komst van het semi-beroepsvoetbal in Nederland, koos Kraak voor het ‘wilde’ profvoetbal bij de Haagse Profs. Zijn plaats in het Nederlands elftal had hij twee jaar eerder al moeten afstaan aan Wim Landman.
Piet Kraak kwam als doelverdediger direct na de Tweede Wereldoorlog uit voor de voetbalclub Stormvogels uit IJmuiden. Op 10 maart 1946 maakte hij in de eerste wedstrijd van het Nederlands voetbalelftal na de oorlog gelijk zijn interlanddebuut. Tegen Luxemburg werd het 6-2. In totaal kwam Piet Kraak tot 33 interlands, waarvan twee gespeeld waren op de Olympische Zomerspelen van 1948 in Londen en één op de Olympische Zomerspelen van 1952 in Helsinki. Nadat een nederlaag tegen België op 19 oktober 1952 voornamelijk aan doelman Piet Kraak werd toegeschreven, werd hij niet meer opgeroepen voor het Nederlands Elftal.
Oktober 1952 was dus een soort van rampmaand voor doelman Piet Kraak. Wat gebeurde er nog meer in die maand? Op 3 oktober kwam Groot-Brittannie met hun eerste atoomtest in de binnenlanden van Australië. Hiermee werd het Verenigd Koninkrijk de derde atoommacht, naast de Verenigde Staten (1945) en de Sovjet-Unie (1949). Op 3 oktober van 1952 begon met de moord op een Britse vrouw in Thika in Kenia de Mau Mau-opstand. En, u zult het misschien niet geloven maar ook op 3 oktober gaat in Engeland de thee na twaalf jaar van de bon. En het hoogtepunt in deze maand vond op 25 oktober plaats, want toen bracht de Geïllustreerde Pers het eerste exemplaar van het weekblad Donald Duck uit als bijlage van het damesblad Margriet. Een geniale marketing-vondst. (Foto hiernaast: Piet Kraak verkoopt zijn voetbaluitrusting t.b.v. de slachtoffers in Tuindorp Oostzaan (1960) Bron foto: Nationaal Archief Den Haag, fotocollectie Anefo).
Behalve als keeper kwam Piet Kraak ook als midvoor uit voor de vereniging Stormvogels. Na enkele maanden wegens een schouderblessure afwezig te zijn geweest, stond hij in januari 1954 in een wedstrijd tegen Heracles in de spits, waarbij hij een doelpunt voorbereidde en ook nog een scoorde. In 1954 maakte Kraak een overstap naar het Utrechtse Elinkwijk. Twee jaar later besloot hij te stoppen, om zich als hotelhouder te vestigen in Zierikzee. Reeds in oktober 1956 keerde Piet Kraak echter weer terug tussen de palen bij Elinkwijk. Na een afwezigheid van zeven jaar werd hij op 4 november 1959 op 38-jarige leeftijd door bondscoach Elek Schwartz opnieuw opgeroepen als keeper voor een interland tegen Noorwegen, bij afwezigheid van Eddy Pieters Graafland en Frans de Munck. Dit was tevens zijn allerlaatste interland. Piet Kraak was hiermee ook lange tijd de oudste speler ooit in Oranje. Pas op 1 juni 2010 werd dit record verbroken door de op dat moment 39-jarige keeper Sander Boschker van FC Twente.
Als jongen van negentien jaar werd Piet Kraak al gekozen voor de selectie van het Nederlands elftal. Als man van 38 jaar en acht maanden werd hij nog eens terug gehaald bij Oranje. Een oudere speler is nooit voor de nationale ploeg uitgekomen. Abe Lenstra zat er met zijn 38 jaar en vijf maanden bij zijn laatste interland wel vlak bij. Kraak en Lenstra waren tijdgenoten. Lenstra mocht nog net voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog debuteren. De wedstrijd tegen Luxemburg op 12 mei 1940 waarvoor Kraak was geselecteerd en Joop Wille van EDO als eerste doelman was opgesteld, moest wegens de oorlog zes jaar worden uitgesteld. In die geannuleerde wedstrijd in Luxemburg zou trouwens een speler meedoen, die nadien geen nieuwe kans meer in Oranje kreeg en dus niet officieel als international te boek staat.
Na zijn voetbalcarrière was Piet Kraak actief als trainer in Nederland en Denemarken, onder andere bij Velox. Hij overleed op 63-jarige leeftijd in 1984 in een ziekenhuis in Kopenhagen, nadat hij na een hersenbloeding ruim twee jaar in coma had gelegen.
Wat weten we verder nog uit 1984? Op 1 april, en nee het is geen grap, werd de Amerikaanse soulzanger Marvin Gaye op de dag vóór zijn verjaardag doodgeschoten door zijn eigen vader na een heftige ruzie. Niet alleen de dood van Piet Kraak schokte de Nederlandse Sportwereld, maar ook het verongelukken van Sportverslaggever Theo Koomen op 5 oktober met zijn auto op de terugweg van de voetbal wedstrijd FC Twente-MVV brengt de Nederlandse Sportwereld in diepe rouw. Op 10 april van 1984 bepaalt Het Europees Gerechtshof dat vrouwen die in hun beroepsleven zijn benadeeld ten opzichte van mannen recht kunnen doen gelden op schadeloosstelling.
Op 14 april 1984 stopt de Nederlandse band Doe Maar en geeft nog twee afscheidsconcerten in de Maaspoort te 's-Hertogenbosch. En een dag later, op 15 april overlijdt dee Britse komiek Tommy Cooper ook op op 63-jarige leeftijd, net zo oud als Piet Kraak, te midden van zijn publiek tijdens een show. En om deze alinea toch wat vrolijk af te sluiten wint op 21 april de Nederlandse wielrenner Jacques Hanegraaf de negentiende editie van Nederlands enige wielerklassieker, de Amstel Gold Race.
Foto van 30 Mei 1946 van het Nederlands Elftal voor de interland Belgie-Nederland in Antwerpen. De wedstrijd eindigde in een gelijkspel 2-2. Van links naar rechts achter: Jan Potharst, Bas Pauwe, Gerard Kuppen, Piet Kraak, Arie de Vroet, en Henk v.d.Linden. Van links naar rechts voor: Jan Holleman, Faas Wilkes, Wim Roosen, Kees Rijvers en Guus Drager. (Bron: ANP PHOTO - G.v.d.Werff)
Piet Kraak deed ook meer dan alleen maar voetballen. Hij was enige tijd agent van politie, later had hij een café in Utrecht en tot verbazing van zijn toenmalige club Elinkwijk vertrok hij in 1956 plotseling naar Zeeland. In die provincie combineerde hij het trainen van enkele amateurclubs met het runnen van een hotel in Zierikzee. Even onverwacht als hij was gekomen, vertrok hij ook weer uit het Schouwse stadje, om vervolgens gewoon weer bij Elinkwijk onder de lat te gaan staan.
Als veteraan beleefde hij in het seizoen 1959/60 een hoogtepunt en een dieptepunt. Bij de club uit Zuilen deed hij het zo goed, dat bondscoach Elek Schwartz bij hem aanklopte, toen zich bij Oranje voor de wedstrijd tegen de Noorse amateurs een keepersprobleem voor deed. De keepers een tot en met drie, Frans de Munck (DOS), Eddy Pieters Graafland (Feyenoord) en Andries van Dijk (Sparta) waren niet beschikbaar en in nummer vier, de kort tevoren tegen West-Duitsland reserve zittende Otto Roffel (GVAV), had Schwartz niet voldoende vertrouwen. Dus kwam Piet Kraak zeven jaar na zijn laatste optreden in het Nederlands elftal terug en werd de PSV er Pim Bekkering als feitelijke nummer zes in de rangorde, reservedoelman. Kraak had tegen Noorwegen weinig te doen. Oranje telde met Faas Wilkes (36), Kees Rijvers (33) en Cor van der Hart (31) nog meer dertigers. De ploeg had een gemiddelde leeftijd van 29 jaar, maar deed het prima: 7-1. (Foto hierboven: Piet Kraak redt tegen Volendam op Schoonenberg - Bron foto: Telstar Fans)
Wat weten we nog meer van 1960? Vanaf 1960 cirkelen er kunstmanen in vaste banen rond de aarde. Weersatellieten maken het, door het verzamelen van gegevens in de dampkring, mogelijk om weersvoorspellingen voor vijf dagen te maken. Communicatiesatellieten maken het intercontinentaal telefoonverkeer gemakkelijker en goedkoper en maken rechtstreekse televisieverbindingen mogelijk. Ook wordt het eerste satellietnavigatiesysteem ontwikkeld: Transit, een systeem van de Amerikaans marine, waarmee schepen wereldwijd, onafhankelijk van weersomstandigheden, hun plaats kunnen bepalen. Op 27 april 1960 besluit de Nederlandse regering grondtroepen naar Nieuw-Guinea (Irian) te sturen, wegens de "agressieve elementen in het buitenlandse beleid van de Indonesische regering, gepaard gaande met de versterking van het militaire potentieel van Indonesië". Op 1 mei 1960 wordt boven Russisch grondgebied een Amerikaans U2 spionagevliegtuig neergehaald. De piloot Gary Powers wordt gevangengenomen, en bijna twee jaar later wordt hij in Berlijn uitgewisseld. Op 11 mei 1960 ontvoert de Israëlische geheime dienst Mossad de oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann uit Buenos Aires, waar hij sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog had gewoond, naar Israël. Eichmann zal in Israël worden berecht, en in 1962 worden opgehangen. Toch wel een roerig jaar, als je zo even een paar hoogte of dieptepunten van 1960 eruit licht.
In hetzelfde seizoen van zijn rentree bij het Nederlands elftal, 1959-1960, werd Piet Kraak door het bestuur van vietbalclub Elinkwijk van de ene op de andere dag afgedankt. De doelman werd schuldig bevonden aan een nederlaag tegen Fortuna ‘54 en omdat hij een slechte invloed zou hebben op de andere spelers, werd het hem verboden nog langer deel uit te maken van de selectie. Piet Kraak kreeg in 33 interlands niet minder dan 99 doelpunten tegen. Toch was hij een doelman van grote klasse. Na zijn loopbaan als keeper, was Kraak trainer van Zuidvogels (Huizen), Blauw Wit, Velox, VV Utrecht en LFC (Leiden). Via een aanbeveling van bondscoach Georg Kessler werd hij in 1970 trainer bij de Deense club Aalborg. In Denemarken werd hij getroffen door een hersenbloeding. Ruim twee jaar lag hij in coma, voordat hij overleed. (Bron: Voetballegendes).
Op de foto: Mannen bij de radio, uit een reportage van de voetbalwedstrijd Holland-Zwitserland, 21 september 1947. (Foto Ben van Meerendonk / AHF, collectie IISG, Amsterdam.)
De Interlands van Piet Kraak:
1946
01. 10 maart: Luxemburg - Nederland: 2 - 6
02. 12 mei: Nederland - België: 6 - 3
03. 30 mei: België - Nederland: 2 - 2
04. 27 november: Engeland - Nederland: 8 - 2
1947
05. 07 april: Nederland - België: 2 - 1
06. 04 mei: België - Nederland: 1 - 2
07. 26 mei: Frankrijk - Nederland: 4 - 0
08. 21 september: Nederland - Zwitserland: 6 - 2
1948
09. 14 maart: België - Nederland: 1 - 1
10. 18 april: Nederland - België: 2 - 2
11. 26 mei: Noorwegen - Nederland: 1 - 2
12. 09 juni: Nederland - Zweden: 1 - 0
13. 26 juli: Ierland - Nederland: 1 - 3 (Olympische Spelen in Londen)
14. 31 juli: Groot-Brittannië - Nederland: 4 - 3 (Olympische Spelen in Londen)
1949
15. 13 maart Nederland – België 3 – 3
16. 06 november Nederland – België 0 – 1
17. 11 december Nederland – Denemarken 0 – 1
1950
18. 16 april België – Nederland 2 – 0
19. 08 juni Zweden – Nederland 4 – 1
20. 11 juni Finland – Nederland 4 – 1
21. 15 oktober Zwitserland – Nederland 7 – 5
22. 12 november België – Nederland 7 – 2
23. 10 december Frankrijk – Nederland 5 – 2
1951
24. 15 april Nederland – België 5 – 4
25. 06 juni Nederland – Noorwegen 2 – 3
26. 27 oktober Nederland – Finland 4 – 4
27. 25 november Nederland – België 6 – 7
1952
28. 06 april België – Nederland 4 – 2
29. 14 mei Nederland – Zweden 0 – 0
30. 16 juli Nederland – Brazilië 1 – 5 Olympische Spelen van Helsinki
31. 21 september Denemarken – Nederland 3 – 2
32. 19 oktober België – Nederland 2 – 1
1959
33. 04 november Nederland – Noorwegen 7 – 1
Bron foto: Voetbal Legendes.
Piet Kraak speelde twintig jaar lang voor Stormvogels. In 1954, ten tijde van de invoering van het betaalde voetbal in Nederland, vertrok hij naar Den Haag. Daar kreeg hij vijf gulden voor een training. De KNVB wilde in die tijd niets weten van de profclubs - semiprofclubs eigenlijk, want het ging voor de meeste spelers om bijverdiensten naast het inkomen dat ze uit ander werk hadden. Er werd een Nederlandse Beroeps Voetbal Bond opgericht en die organiseerde een competitie van de tien clubs die hun spelers wat geld betaalden. Die toestand duurde tot eind 1954. Toen ging de KNVB overstag, want de betalende clubs trokken met de betere en meer bekende spelers die ze in hun teams hadden, veel publiek. Piet Kraak verhuisde van Den Haag naar Utrecht en ging daar bij Elinkwijk spelen.
In 1961 - hij was toen 40 jaar - werd hij door Elinkwijk aan de kant gezet, omdat het bestuur het elftal wilde verjongen. Hij werd trainer en behaalde in 1967 z'n trainers A-diploma. In het topvoetbal in Nederland kreeg hij echter geen kans. Van de toenmalige Nederlandse bondscoach George Kessler hoorde hij dat het Deense AaB, de Aalborg Boldspilklub die in de hoogste Deense klasse speelde, een trainer zocht. Hij solliciteerde en kon in 1970 bij die club aan de slag gaan. Het was het begin van een mooie, succesvolle trainerscarrière voor Piet Kraak in Denemarken.
Pas in 1983 hoorden ze in IJmuiden dat Piet Kraak in Kopenhagen na een hersenbloeding in het ziekenhuis lag. Er werd een stichting Steun Piet Kraak! opgericht om geld in te zamelen met het doel Piet Kraak naar het revalidatiecentrum Heliomare in Wijk aan Zee over te brengen.
Op 22 augustus 1983 werd op sportpark Zeewijk in IJmuiden een benefietwedstrijd tussen een IJmond-team en een ploeg van oud-internationals gespeeld. Piet de Krijger was in die tijd bestuurslid van Stormvogels en maakte deel uit van de stichting. Hij ging samen met dokter De Groot en iemand van het ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur een dag naar Kopenhagen om Piet Kraak te bezoeken en door de dokter te laten onderzoeken. Die moest een rapport uitbrengen over de revalidatie van Piet Kraak in Heliomare. Dat rapport was positief, maar de Deense gezondheidsdienst ging dwars liggen toen bleek dat de kosten in Heliomare veel hoger waren dan de opbrengst van de benefietactie. Piet Kraak moest in het Deense verzorgingshuis blijven en overleed daar op 28 april 1984……, twee dagen na het overlijden van de Amerikaanse musicus en componist Count Basie.
Voor deze tekst is gebruikgemaakt van Wikipedia, Voetbal Legendes en het verdere internet.
Hartelijk dank aan de oorspronkelijke auteurs en de makers van de afbeeldingen.
Hieronder nog een video van de Interland Nederland tegen Belgie uit 1946 met als uitslag 6 - 3 voor Nederland. Een legendarische wedstrijd met onder andere Faas Wilkes, Piet Kraak en Kees Rijvers. Koningin Wilhelmina is aanwezig op de tribune. De video begint met beelden van de trouwdag van doelman Piet Kraak.
Column nummer 49 van uw columnist.