Alblasserdammer en helaas nooit in Engeland aangekomen Engelandvaarder Koos Schouwenaar nam deel aan Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam
Op zoek naar Olympiers uit Alblasserdam kwam ik een zekere Koos Schouwenaar tegen. Wat zou het leuk zijn, dacht ik begin dit jaar 2024, om tijdens de komende Olympische Spelen in Parijs van deze zomer, aandacht te kunnen besteden aan iemand die ooit meegedaan heeft aan een of meerdere Olympische Spelen en die zijn of haar roots in Alblasserdam heeft.
Al speurend kwam ik bij een zekere Koos Schouwenar. Een roeier die tijdens de enige in Nederland gehouden Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam, een deelnemer aan de Olympische roeiwedstijden was......! Maar al verder speurend kwam ik bij een heel tragisch verhaal........
Koos Schouwenaar (roeier)
Jacobus Marinus (Koos) Schouwenaar (Alblasserdam, 9 oktober 1902 – Noordzee, 1941) was een Nederlands roeier. Hij nam eenmaal deel aan de Olympische Spelen, maar won bij die gelegenheid geen medaille. Op de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam maakte hij zijn olympisch debuut bij het roeien. De roeiwedstrijden vonden plaats op de Ringvaart bij Sloten, omdat de Amstel was afgekeurd door de Internationale Roeibond F.I.S.A.
De wedstrijdbaan van 2000 meter was vrij smal en hierdoor was het Olympische programma verlengd. Totaal was er 3000 meter rechte baan beschikbaar, zodat ook extra oefenwater gebruikt kon worden. Via een speciaal systeem met repèchages (herkansingswedstrijden) waren ploegen niet direct uitgeschakeld, maar konden zich via een herkansing alsnog kwalificeren voor de halve finale. Als stuurman bij de acht met stuurman, werd de boot van Koos Schouwenaar in de tweede ronde echter uitgeschakeld met een tijd van 6.59,0.
Foto hieronder: Koos Schouwenaar (Bron foto: Museum Engelandvaarders te Noordwijk).
Koos Schouwenaar stierf helaas veel te jong toen hij op 38-jarige leeftijd in 1941 met een vouwkano vanaf het strand in Noordwijk aan Zee samen met een zekere Bert Sloth Blaauboer, beiden waren lid van roeivereniging D.S.R.V. Laga uit Delft, naar Engeland probeerde te varen. Hun belangrijkste doel was Koningin Wilhelmina te waarschuwen voor haar persoonlijke secretaris François van 't Sant, omdat in het verzet de indruk bestond, dat deze man niet te vertrouwen was. Ondanks dat de zee dagenlang kalm was, is van beide roeiers nooit meer iets vernomen.....
Op 2 mei 2019 heeft LAGA een boot naar Koos Schouwenaar vernoemd. Deze werd gedoopt door zijn neef, die ook Koos Schouwenaar heet.
Op internet vond ik 'de Schakel, Nieuwsbrief Museum Engelandvaarders Nummer 1, Juli 2019, en daarin stond onderstaand artikeltje:
-.-
Bij dit Museum Engelandvaarders in Noordwijk ging ik online op zoek naar gegevens van deze onfortuinlijke Engelandvaarder en oud Olympier Koos Schouwenaar. Na een tijdje kreeg ik onderstaand mailtje.
Hartelijk dank voor uw mail en ook mijn excuses voor deze late reactie.
Ik ben medewerker bij het Museum Engelandvaarders, contactpersoon voor familieleden/nazaten van Engelandvaarders en verzorg ook de in- en output van onze database, die nog niet openbaar is. Jacobus (Koos) Marinus Schouwenaar staat bij ons in de databank als Engelandvaarder.
Hieronder zal ik een copie van zijn biografie uit onze database toevoegen.
Ik hoop dat hiermee u voldoende informatie heeft en u bent uiteraard altijd van harte welkom in ons museum.
Met een vriendelijke groet,
Francine Timmers Verhoeven,
Medewerker en contactpersoon familieleden/nazaten Engelandvaarders,
Museum Engelandvaarders te Noordwijk.
Jacobus Marinus Schouwenaar is op 9 oktober 1902 in Alblasserdam geboren en groeit op in een gezin met 9 kinderen. Hij gaat in Delft studeren en wordt lid van de studentenroeivereniging Laga. Als Nederlands roeier doet hij in 1928 mee aan de Olympische Spelen, die op de Ringvaart bij Sloten plaats vinden omdat de Amstel is afgekeurd door de Internationale Roeibond FISA. Als stuurman bij de acht wordt hij in de tweede ronde uitgeschakeld met een tijd van 6.59,0.
Koos is voortijdig met zijn studie gestopt en vaart voor het uitbreken van de oorlog op een Nederlandse coaster. Op 19 september 1941 wil hij vanuit Noordwijk met een kano naar Engeland, samen met zijn voormalige studiegenoot ir Bert Sloth Blaauboer, beiden zijn nog steeds lid van Laga. Hun belangrijkste doel is koningin Wilhelmina te waarschuwen voor haar persoonlijke secretaris François van 't Sant, omdat in het verzet de indruk bestaat dat deze man niet te vertrouwen is. Hoewel de zee dagenlang kalm blijft, is van beiden nooit meer iets vernomen.
Op 2 mei 2019 werd door Laga een wedstrijd vier met stuurman naar Koos Schouwenaar vernoemd. De doop werd verricht door zijn neef Koos Schouwenaar.
Foto hieronder: De eerste 8 kinderen van het gezin Schouwenaar uit Alblasserdam: Adriana Petronella ‘Iet’ (1901), Koos (1902-1941), Marina ‘Rie’ (1905), Henderika ‘Henny’(1907-1921), Adriaan ‘Aat’ (1909/1910 – 1920), Arie Jan (1912-1962), Henk (1914), Els (1916-1936). In 1922 werd nog een dochter geboren, die ook de naam Henny kreeg. (Bron foto: Museum Engelandvaarders te Noordwijk).
-Sloth-Blaauboer.jpg)
Lambertus Cornelis Sloth Blaauboer
Lambertus Cornelis (Bert) Sloth Blaauboer was geboren in Soerabaja op 6 juli 1915 en is hoogstwaarschijnlijk verdronken in de Noordzee toen hij in 1941 met Koos Schouwenaar naar Engeland wilde oversteken. Hij was een Delftse ingenieur bij Rijkswaterstaat, verzetsstrijder en Engelandvaarder.
Bert Sloth Blaauboer was de zoon van Louis Cornélis Lambertus Willem Sloth Blaauboer, een Delftse civiel-technisch ingenieur, en Henriette Beijerman. Beide waren in 1909 in het huwelijk getreden. Zijn vader was hierna werkzaam als adjunct-ingenieur bij de dienst Weg en Werken in Nederlandsch-Indië. Bert werd aldaar in 1915 geboren in Soerabaja, maar in het jaar erop was de familie al weer terug in Delft. In 1920 werd vader Louis compagnon bij het Ingenieursbureau v/h J. van Hasselt & De Koning, het latere Haskoning.
In 1933 behaalde Sloth Blaauboer zijn gymnasiumdiploma, en startte zijn studie aan de Technische Hogeschool te Delft. Hij werd daar lid van het Delftsch Studenten Corps, en ging roeien bij D.S.R.V. Laga. Bij Laga werd hij ook actief als roeicoach samen met Hilko Glazenburg, die later in het verzet in de Stijkelgroep actief werd. In 1936 nam Sloth Blaauboer deel aan de Olympische selectiewedstrijden op de baan te Sloten, waarbij hij in de Laga-Maascombinatie roeide als boeg. Hij bleef bij roeivereniging Laga betrokken, en was aanwezig op de Varsity in 1939.
In juni 1936 behaalde Sloth Blaauboer het propedeuse examen in civiele techniek, in november 1938 behaalde hij het kandidaatsexamen voor civiel ingenieur, en in mei 1940 slaagde hij voor het ingenieursexamen. Na divers commissiewerk in de laatste jaren was hij ook gaan reflecteren op het Delftse studentenleven en sprak samen met prof. ir J. Muysken op een congres daarover.
Na zijn studieafsluiting in 1940 werd Sloth Blaauboer bij Rijkswaterstaat aangenomen om bruggen te bouwen. In Delft had hij vanaf 1934 aan de Oude Delft 206 gewoond, en na zijn studie was hij naar Nijmegen verhuisd.
Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog raakte Sloth Blaauboer bij het Nederlands verzet betrokken. Hij was een van de oprichters van de groep van Hattem rond Han van Hattem en Lodewijk van Hamel. Sloth Blaauboer was daarbij betrokken als marconist.
Begin september 1941 probeerde hij vanuit Noordwijk in een vouwkano naar Engeland te roeien samen met Koos Schouwenaar, Olympisch roeier in 1928. Ze kwamen niet aan. De zee was dagenlang heel kalm en het is altijd raadsel gebleven hoe zij zijn omgekomen.
In die tijd hadden de achtergebleven familieleden echter wel een bericht ontvangen, dat hij in Engeland was aangekomen. Pas na herstel van de communicatie in 1944 bleek dit in werkelijkheid echter niet het geval.
Sloth Blaauboer was de jongste broer van de vier jaar oudere Louise Henriëtte (Lies) Röling, die in 1931 trouwde met Bert Röling. In 1945 waren Sloth Blaauboer met ander oud-redactieleden Johan Barthold Frans van Hasselt, Coen de Jongh en J.W. van Pienbroek tot erelid van het Delftsch Studentencorps benoemd en als zodanig herdacht door de redactie van het toenmalige herdenkingsnummer van de Spiegel. In het blad werd een korte scherts aan hem opgedragen. In 1951 vernoemde de Delfste roeivereniging LAGA twee boten naar Engelandvaarders; een naar Jan van Blerkom en een naar Bert Sloth Blaauboer. Sloth Blaauboer's naam staat vermeld op een herdenkingsplaquette van het Stedelijk Gymnasium in Nijmegen omtrent oorlogsdoden van Nijmegen of elders in 1940-1945.
-.-
Klik hier voor de volledige nieuwsbrief van het Museum Engelandvaarders met het bericht erin van Koos Schouwenaar.
Tot zover deze Column.
Dank aan allen, die de gegevens die ik gebruikt heb, ooit op het grote net geplaatst hebben en er zo een onuitputtelijke bron van wijsheid van hebben gemaakt.
Bronnen: Wikipedia en het Engelandvaarders museum in Noordwijk.
Vriendelijke groet,
Uw Columnist.
Column nummer 86.
