Zembla: Lammetjeswiel en sloten in Alblasserwaard zwaar vervuild met PFAS en GenX
ALBLASSERDAM - Het water in het Lammetjeswiel is sterk verontreinigd door de giftige stoffen PFAS en GenX. De chemicaliën komen uit de Dordtse fabrieken van DuPont en Chemours die de omgeving sterker hebben vervuild dan eerder werd aangenomen. Dat blijkt uit metingen van het oppervlaktewater door Waterschap Rivierenland die Zembla in bezit heeft. Het tv-programma vroeg PFAS-expert en milieuchemicus Chiel Jonker om de metingen te analyseren. De expert schrok enorm van zijn bevindingen.
Chiel ontdekte schrikbarend hoge concentraties PFAS en GenX in het Lammetjeswiel. “Het gaat om hoeveelheden PFAS en GenX die ik nog niet eerder heb gezien in oppervlaktewater. In het Lammetjeswiel ligt de PFAS-concentratie 250 keer boven de norm en GenX een factor 6.” Door de hoge concentratie gif zou Chiel nooit een duik nemen in de recreatieplas. “Ik zou er zelf niet zwemmen en mijn kinderen het ook niet toestaan. Ik vind het absurd dat de vervuiling onbekend is en mensen gewoon zwemmen in het Lammetjeswiel”.
Ernstige vervuiling in Baanhoek-West
Nog ernstiger is de situatie in Sliedrecht en Papendrecht, meldt Zembla. Daar verrijst nieuwbouwwijk Baanhoek-West waar verschillende sloten lopen. In dat oppervlaktewater zijn PFOA-concentraties gemeten die 13.000 keer boven de RIVM-norm liggen. De GenX-concentraties liggen ook immens hoog, tot wel 58 keer boven de veilige norm. Milieuchemicus Chiel zou nooit in Baanhoek-West willen wonen, laat hij Zembla weten. Ook internationaal PFAS-expert Philippe Grandjean reageert onthutst op de bevindingen van Zembla. Hij hoopt dat de chemicaliën zo snel mogelijk wordt opgeruimd.
GenX en PFAS in de hele Alblasserwaard
In de gehele Alblasserwaard wordt vrijwel overal de veilige norm voor GenX en PFAS overschreden. Dat kan gevaarlijk zijn, weet Chiel. “Het oppervlaktewater wordt opgenomen door gewassen, zoals gras. Dat eten koeien die bestemd zijn voor melk- en vleesproductie. Zo kan de mens meer chemicaliën binnenkrijgen dan gezond is”. De chemicus raadt ook af om zelf gevangen vis te eten. “In sloten rondom Wijngaarden bevat het water PFAS-concentraties die zo’n 900 keer boven de veilige norm liggen. GenX ligt ruim 2 keer boven die norm en via visconsumptie kan de stof het menselijk lichaam binnendringen. Visconsumptie kan dus gevaarlijk zijn.”
Reactie Chemours
Zembla vroeg de vervuiler, Chemours, om een reactie. Daarop verwijst de firma naar een RIVM-analyse, waaruit het instituut concludeert dat er geen gezondheidsrisico’s zijn. Chemours vermeldt hierbij niet dat het RIVM zijn normen intussen fors naar beneden heeft bijgesteld. Dat deed het instituut, omdat zijn PFAS- en GenX-normen achterhaald bleken te zijn. Bronnen melden Zembla dat het RIVM en het waterschap op dit moment in gesprek zijn over de interpretatie van de metingen. Chemours geeft Zembla geen antwoord op de vraag of ze de PFAS-vervuiling gaan opruimen.
